Skip to main content

Giriş

Bir blokzincirde olması beklenen üç temel özellik vardır, bunlar merkeziyetsizlik, güvenlik ve ölçeklenebilirlik kavramlarıdır. Ancak blokzincirler bu üç özellikten yalnızca ikisine sahip olabilirler, örneğin sizin merkeziyetsiz ve güvenli bir ağ istiyorsanız ölçeklenebilirlik özelliğinden feragat etmeniz gerekecektir.

Ethereum güvenli ve merkeziyetsiz bir blokzincir teknolojisi sağlasa da ölçeklenebilirlik konusunda geliştirilecek çözümlere ihtiyaç duymaktadır. Ağın yoğun bir şekilde kullanımı sonucu oluşan işlem ücretlerinin pahalılığı konusunda geliştirilen çözümler doğrultusunda "Layer 2" adı verilen ikinci katman blokzincirler ortaya çıkmıştır. Bu blokzincirlerin amacı birtakım kompleks işlemleri Ethereum ağı dışında yaparak basitleştirip Ethereum ağına işlemek ve böylece Ethereum ağının tıkanıklığını ve yüksek işlem ücretlerini düşürmektir.

İkinci katman çözümleri arasında "rollup" adı verilen ölçeklendirme teknolojisi tercih edilmektedir. Bu teknoloji ile yüzlerce işlem toplanarak tek bir işlem halinde birinci katmana yani Ethereum ağına işlenir. Günümüzde Ethereum ekosistemi için geliştirilen ikinci katman ölçeklendirme teknolojilerinden birisi de Fuel Network'tür.

Fuel Network Nedir?

Fuel Network, Ethereum için geliştirilen ilk optimistik rollup'tır. Fuel Labs tarafından geliştirilmeye başlanmış ve 2020 yılının sonlarına doğru ilk versiyonu (Fuel V1) yayınlanmıştır. Günümüzde ise V2 versiyonu ile monolitik yapıda olan birinci katman blokzincirler için modüler yürütme katmanı olma yolunda geliştirilmeye devam etmektedir.

Blokzincir projelerinin dört işlevi vardır, bunlar:

  • Yürütme (execution)
  • Konsensüs (consensus)
  • Uzlaşma (settlement)
  • Veri erişilebilirliği (data availability)

Monolitik blokzincirlerde yukarıdaki işlevlerin hepsi tek bir katmanda yer alırken modüler yapıda bir blokzincirde bu işlevler farklı modüllere ayrılarak kontrol ve esnekliği arttırıp ölçeklenebilirlik ve performansa katkıda bulunurlar. Fuel de modüler yapıda tasarlanan blokzincirlerden biridir. Paralel işlem yürütme modeliyle birden çok işlemi aynı anda gerçekleştirebilen bir yapıya sahip en hızlı modüler yürütme katmanıdır. FuelVM adında kendi sanal makinesine sahiptir ve "Sway" adlı programlama diliyle birlikte geliştirilmiştir. Sway, akıllı kontratlar geliştirmek için kullanılan Rust tabanlı bir programlama dilidir ve tasarlanırken Rust ve Solidity'den ilham alınmıştır.